ΚΟΥΜΠΑΡΟΣ

Ο κουμπαρος είναι το δεξί χέρι του γαμπρού καθ’όλη τη διάρκεια σχεδιασμού του γάμου έως και τη τέλεσης του μυστηρίου την ημέρα του γάμου. Μόλις ο κουμπάρος συμφωνήσει να μπεί σε αυτόν τον ρόλο, αναλαμβάνει να ελαφρύνει το φορτίο του γαμπρού, τόσο πριν, όσο και κατά τη διάρκεια του γάμου. 

Θέματα και ερωτήσεις:

1. ποιος μπορεί να γίνει κουμπαρος
2. ποιος δε μπορεί να γίνει κουμπαρος
3. πόσες φορές μπορώ να γίνω κουμπαρος
4. δύο κουμπάροι σε ένα γάμο
5. τι πληρώνει ο κουμπαρος
6. κουμπάρος έξοδα
7. τι δώρο κάνει ο κουμπαρος
8. τι κάνει ο κουμπαρος στο μυστήριο
9. διαδικασία γάμου κουμπαρος
10. κουμπαρος σε πολιτικό γάμο
11. γιατί πρέπει να λυθούν τα χέρια του κουμπάρου
12. γάμος μεταξύ κουμπάρων

1. Ποιος μπορεί να γίνει κουμπάρος;

Κουμπάρος μπορεί να γίνει o οποιοσδήποτε. Ένας φίλος, μία φίλη, ένα από τα αδέρφια σου ή ακόμα και οι γονείς σου. Ανεξαρτήτου ηλικίας και εθνικότητας. 

2. Ποιός δε μπορεί να γίνει κουμπάρος;

Η εκκλησία αναφέρει ρητώς ότι: οι κουμπάροι που θα παρασταθούν στο μυστήριο του γάμου ή της βάπτισης θα πρέπει να είναι Ορθόδοξοι στο θρήσκευμα και, εάν είναι οι ίδιοι παντρεμένοι, να μην έχουν τελέσει ΜΟΝΟ πολιτικό γάμο ή να έχουν συνάψει ΜΟΝΟ Σύμφωνο Συμβίωσης.

3. Πόσες φορές μπορώ να γίνω κουμπάρος;

Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός για το πόσες φορές μπορείς να γίνεις κουμπάρος. Όσες φορές το θες, μπορείς να το κάνεις και είναι μεγάλη “τιμή” να σου ζητήσει ένα ζευγάρι να γίνεις κουμπάρος τους. Η πρόταση αυτή δεν είναι μόνο μια ένδειξη φιλίας, είναι και ένας οικογενειακός δεσμός. 

4. Δύο κουμπάροι σε ένα γάμο.

Σε έναν γάμο μπορεί να υπάρχουν δύο κουμπάροι ή ακόμα και περισσότεροι. Το ζευγάρι μπορεί να έχει όσους κουμπάρους θέλει στο γάμο του. Η εκκλησία δεν έχει κανέναν λόγο στο θέμα αυτό, καθώς είναι καθαρά εθιμοτυπικό. Η  μόνη λεπτομέρεια είναι η εξής, πρέπει όλοι να αναλάβουν από μια ευθύνη κατά τη διάρκεια του μυστηρίου.

Κάτι που βέβαια μπορεί να διαφέρει από ιερέα σε ιερέα. Για παράδειγμα, κάποιοι ιερείς θέλουν ο ένας κουμπάρος να αλλάζει τις βέρες και ο άλλος να αλλάζει τα στέφανα, άλλοι ιερείς πάλι βάζουν όλους του κουμπάρους να αλλάξουν τις βέρες και τα στέφανα, με αποτέλεσμα η διαδικασία να γίνετε κουραστική και χρονοβόρα διότι, επαναλαμβάνεται αρκετές φορές.

Επίσης, η πλειοψηφία των ιερέων ακολουθεί τη διαδικασία να δίνει κρασί και στους κουμπάρους. Διότι σύμφωνα με την Εκκλησία, όταν «κοινωνήσουν» και αυτοί ολοκληρώνεται η τελετή.

Συνοψίζοντας, καλό θα είναι να ενημερώσεις τον ιερέα που θα τελέσει το μυστήριο έτσι ώστε να γνωρίζεις ακριβώς ποια «γραμμή» ακολουθεί στο Ναός.

5. Τι πληρώνει ο κουμπάρος;

Είναι ένα ερώτημα που απασχολεί τους περισσότερους και ένα θέμα που μπορείς κάλλιστα να συζητήσεις με το ζευγάρι για να το διαλευκάνεις. Το τι πληρώνει ο κουμπάρος είναι καθαρά εθιμοτυπικό στοιχείο και όχι υποχρέωση, αν μπορείς να κρατήσεις το έθιμο, κράτησε το, διότι θα διευκολύνει οικονομικά το ζευγάρι. Κανείς δε θα σε υποχρεώσει να κάνεις περισσότερα έξοδα από αυτά που μπορείς, αρκεί βέβαια να το έχεις διευκρινίσει πρώτα. Τα έξοδα φυσικά ποικίλλουν, ανάλογα με τις επιλογές του ζευγαριού ή με τον αριθμό των κουμπάρων. Ωστόσο, το έθιμο αναφέρεται στα εξής:

• Λαμπάδες: Συνήθως τις αγοράζεις ο κουμπάρος και το ζευγάρι αποφασίζει πως θέλει να τις διακοσμήσει. Αυτό βέβαια δεν έχει καμία σχέση με τον στολισμό της εκκλησίας. 

Κόστος 250€ – 500€ 

• Στέφανα: Τα στέφανα μια προσωπική απόφαση του ζευγαριού, κάτι το οποίο είναι και χρονοβόρο. Όταν το ζευγάρι αποφασίσει ποια στέφανα προτιμάει εσύ τους τα κάνεις δώρο. 

Κόστος 100€ – 250€ 

• Δίσκος, καράφα και ποτήρι: Το έθιμο θέλει τον κουμπάρο να φέρνει στην εκκλησία το κρασί από τα οποίο θα πιει το ζευγάρι για να κοινωνήσει πάνω σε ένα δίσκο με δύο ποτήρια και μια καράφα. Συνηθίζεται επίσης το κρασί να είναι και από το μέρος καταγωγής του κουμπάρου. 

Κόστος 50€ – 250€ 

• Έξοδα εκκλησίας: Δεν υφίσταται κάποιο έξοδο ως πληρωμή του ιερέα ή ως έξοδα της εκκλησίας διότι οι περισσότεροι ιερείς δεν ζητάνε χρήματα. Ο Κουμπάρος δίνει χρήματα στον ιερέα για να τον ευχαριστήσει που έκανε το μυστήριο. Είναι κάτι τυπικό, αν θές καλό είναι να το κάνεις και εσύ. Εξαίρεσή αποτελούν μόνο μερικές φημισμένες εκκλησίες από γάμους επωνύμων.   

Κόστος 50€ – 100€ 

6. Κουμπάρος έξοδα.

 1.000 – 2.000 ευρώ είναι τα συνολικά έξοδα που μπορεί να κάνεις ως κουμπάρος συνυπολογίζοντας μέσα σε αυτά τα χρήματα:

• Έξοδα για τον γάμο
• Δώρο προς του ζευγάρι
• Κοστούμι για το μυστήριο

7. Τι δώρο κάνει ο κουμπάρος;

Τα παλαιότερα χρόνια οι κουμπάροι έκαναν δώρο στους νεόνυμφους κάτι για το σπίτι, μια ηλεκτρική συσκευή, ένα έπιπλο για το σαλόνι ή ακόμα και ένα σερβίτσιο. Στα νεότερα χρόνια όμως οι επιλογές δώρου προς τους νεόνυμφους έγιναν πιο ευφάνταστες μιας και υπάρχουν περισσότερες επιλογές. Μπορείς να δεις μερικές ιδέες για δώρο από την παρακάτω λίστα:

• Επίσκεψη σε spa.
• Εισιτήρια για γαμήλιο ταξίδι.
• Διαμονή σε γνωστό ξενοδοχείο.
• Βραδιά γευσιγνωσία.
• Ένα δείπνο με Σεφ στο σπίτι.

8. Τι κάνει ο κουμπάρος στο μυστήριο;

Τι κάνω με τις βέρες;

Τις αλλάζεις τρεις φορές. Ο ιερέας συνήθως υποδεικνύει με ακρίβεια το τι πρέπει να κάνεις και το πώς.

Πόσες φορές αλλάζω τα στέφανα;

Θεωρητικά είναι η πιο δύσκολη διαδικασία, πρακτικά πρέπει να σταυρώσεις τρεις φορές τα στέφανα και το δεξί σου χέρι να είναι πάντα στο κεφάλι του γαμπρού και το αριστερό στης νύφης. Η διαδικασία ξεκινάει με τα χέρια σου σταυρωμένα.

 Πότε υπογράφω την άδεια γάμου; 

Στο τέλος της τελετής οι κουμπάροι υπογράφουν την άδεια γάμου.

9. Διαδικασία γάμου κουμπάρος

Καθήκοντα πριν από το γάμο

• Παρακολουθήστε τις εκδηλώσεις.

Παρακολουθήστε όσο το δυνατόν περισσότερες εκδηλώσεις πριν από το γάμο, όπως οι αρραβώνων, το στρώσιμο του κρεβατιού, το bachelor party και ίσως κάποιο δείπνο για τους συγγενείς. Σε περίπτωση που κατοικείτε μακριά από το ζευγάρι δεν είναι απαραίτητο να παρευρίσκεστε σε κάθε γιορτή.

• Προγραμματίστε το bachelor πάρτι

Πρόκειται για μια παλιά παράδοση, τα bachelor πάρτι μπορούν να έρθουν σε όλα τα σχήματα και τα μεγέθη. Είτε πρόκειται για πάρτι σε γιοτ, είτε για μια μέρα γκολφ ή μια βραδινή έξοδο σε κλαμπ. Ο κουμπάρος είναι αυτός που φτιάχνει το πρόγραμμα και αναλαμβάνει τον σχεδιασμό του bachelor party, με τους υπόλοιπους φίλους να τον βοηθάνε. Θα πρέπει επίσης να επικοινωνήσει με τον γαμπρό για το αν θέλει ή όχι ένα πάρτι. Εάν ναι, πρέπει να είναι βέβαιος ότι ακολουθεί τις επιθυμίες του γαμπρού, κάνοντας ένα πάρτι που θα του αρέσει.

• Διαλέξτε ενδυμασία

Η ενδυμασία του γαμπρού είναι μεγάλη υπόθεση. Συνοδεύστε το γαμπρό σε ένα κατάστημα και βοήστε τον να επιλέξει το κατάλληλο γαμπριάτικο κοστούμι που θα αγοράσει, επίσης υπάρχει η δυνατότητα για ενοικίαση σμόκιν. Εν συνεχεία επιλέξτε και εσείς το κοστούμι σας για το γάμο.

Καθήκοντα κατά τη διάρκεια του γάμου

• Εμφάνιση εγκαίρως το πρωί της. 

Είναι καθήκον του κουμπάρου να γνωρίζει πότε και πού πρέπει να είναι – και στη συνέχεια να φτάσει πριν το ζευγάρι εκεί, έτσι ώστε να προετοιμάσει οποιαδήποτε διαδικασία.

• Κρατήστε τα γαμήλια δαχτυλίδια

Ένα από τα πιο σημαντικά καθήκοντα με τα οποία είναι επιφορτισμένος ο κουμπάρος είναι να προσέχει τα δαχτυλίδια του γάμου. Επίσης μπορεί να κληθεί να κρατήσει και άλλα πράγματα όπως, το κινητό τηλέφωνο ή το πορτοφόλι του γαμπρού, που δεν χρειάζεται να έχει συνεχώς στην τσέπη του.

• Καλώς ορίσατε

Επειδή ο καλύτερος άνθρωπος είναι συνήθως αδελφός ή καλύτερος φίλος του γαμπρού, είναι πιθανό να γνωρίζει τη μεγάλη πλειοψηφία των προσκεκλημένων που παρευρίσκονται. Με τόσες πολλές συνδέσεις, αυτό τον καθιστά τον τέλειο υποψήφιο για να καλωσορίσει τους επισκέπτες στη γαμήλια τελετή.

• Δώστε μια ομιλία (εάν σας ζητηθεί). 

Στη δεξίωση του γάμου ο κουμπαρος κάνει πρόποση στο ζευγάρι. Είναι μεγάλη ευθύνη ένας ωραίος λόγος και δύσκολη διαδικασία αν σκεφτείς ότι όλα τα βλέμματα είναι πάνω σου. Σκέψου εκ των προτέρων τα λόγια σου και μην αυτοσχεδιάζεις, γιατί μπορεί να πάνε όλα λάθος. Μπορείς να ξεκινήσεις το λόγο σου με ένα ωραίο αστείο, το γέλιο συνήθως απαλλάσσει από το άγχος.

• Πάρε τα δώρα σε ασφαλές μέρος. 

Φέρε τα στο δωμάτιο σου, στο δωμάτιο των γονιών ή σε άλλη ασφαλή τοποθεσία. Με αυτόν τον τρόπο φροντίζεις να μην καταλαμβάνουν χώρο στο δωμάτιο των νεόνυμφων.

Καθήκοντα μετά το γάμο

• Ένα brunch την επόμενη μέρα. 

Μην αφήσετε την επόμενη ημέρα να πάει χαμένη, ετοιμάστε ένα πρωινό για το ζευγάρι και σε συνεννόηση με τον φωτογράφο τη φωτογράφιση του next day.  Το πρωί μετά από έναν γάμο μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά είναι καθήκον του κουμπάρου να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα.

• Βοηθήστε να φορτώσετε το αυτοκίνητο.

Πάρτε τα δώρα που αποθηκεύσατε χθες το βράδυ σε ένα ασφαλές μέρος και φορτώστε τα σε ένα όχημα. Εάν το ζευγάρι δεν μπορεί να χωρέσει τα πάντα στο αυτοκίνητό του και κατευθυνθείτε κάπου κοντά, προσφερθείτε να πάρετε μερικά μαζί σας.

• Επιστρέψτε τα ενοίκια κοστουμιών ή σμόκιν. 

Εάν έχετε κάνει ενοικίαση σμόκιν να τα επιστρέψετε και εάν έχετε αγοράσει να τα πάτε στο καθαριστήριο για να είναι έτοιμα όταν τα ξαναχρειαστείτε. Μην τα αφήσετε για άλλη μέρα γιατί θα τα ξεχάσετε και θα φθαρούν.

10. Κουμπαρος σε πολιτικό γάμο.

Σε περίπτωση πολιτικού γάμου, είναι απαραίτητοι δύο μάρτυρες, δεν πρέπει να είναι κατ’ ανάγκη καρδιακοί φίλοι ή συγγενείς, πρέπει απλά να συμφωνούν με τη διαδικασία. Σε πολλές περιπτώσεις ο ένας από τους δύο μάρτυρες είναι και ο ίδιος ο δήμαρχος. Επειδή όμως αυτοί οι μάρτυρες θα σας περάσουν και τις βέρες καλύτερα να είναι δικοί σας άνθρωποι.

11. Γιατί πρέπει να λυθούν τα χέρια του κουμπάρου;

Σύμφωνα δε με την παράδοση, ο κουμπάρος που παντρεύει ένα ζευγάρι, θα πρέπει να βαπτίσει και το πρώτο τους παιδί για να του… λυθούν τα χέρια, τα οποία του δέθηκαν σταυρώνοντας τα την ώρα του μυστηρίου με τις βέρες και τα στέφανα.

12. Γάμος μεταξύ κουμπάρων.

Ιερά Σύνοδο, η οποία, κατόπιν γνωμοδοτήσεως της Συνοδικής Επιτροπής επί των δογματικών και νομοκανονικών ζητημάτων, αποφάσισε στις αρχές Μαρτίου 2015 ότι, «κωλύεται ο γάμος μεταξύ του ζευγαριού εκ Ρόδου, ένεκεν πνευματικής συγγένειας δευτέρου βαθμού, ήτοι γάμου μεταξύ αναδόχου και μητρός αναδεκτού».

Στη συγκεκριμένη περίπτωση του ζευγαριού, ο γαμπρός είχε βαπτίσει το παιδί της νύφης. Έτσι, το γεγονός αυτό στάθηκε εμπόδιο για τον κουμπάρο και την… κουμπάρα να ανέβουν τα σκαλιά της εκκλησίας και να πάρουν την ευλογία του ιερέα.

Παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο ζευγάρι δεν είχε καμία συγγένεια εξ αίματος, η Ορθοδοξία, τους κατατάσσει σε κατηγορία που αποτρέπει την τέλεση θρησκευτικού γάμου, καθώς τους θεωρεί πνευματικά συγγενείς.

“η λέξη κουμπαρος, προέρχεται από την ιταλική λέξη «compare» που σημαίνει έμπιστος φίλος”